BESCHULDIGING
āHeb je je verzet?ā, vraagt de jurist van de commissie die uitspraak moet doen over de klacht met betrekking tot seksueel misbruik. Ik moet zorgen dat ik niet boos word, ik ben alleen ter ondersteuning aanwezig en de bedoeling is dat ik zo weinig als mogelijk spreek. Bovendien is de man vooralsnog uiterst inlevend, zorgvuldig en waardeer ik zijn wijze van vragen zeer. Ik hoor mijzelf zeggen: hij weet niet dat defensies ā wanneer ze eerder en zeer vroeg zijn aangeboord ā hetzelfde pad volgen en āuitleverenā of āonderwerpen aanā de enige mogelijkheid is. Ik beloof mezelf wel dat ik hem een brief ga schrijven.
Het belang van āhet kan nietā
Niet alleen is āvictimblamingā een veel besproken concept, het is een afschuwelijke, steeds weer terugkomende realiteit voor veel van mijn cliĆ«nten. Het heeft zoveel verschillende gezichten. Ik hoor het in mijn praktijk via de misbruikoverlevers terug:
āDe familie is uit elkaar gevallen toen ik hem [broer als dader] heb aangeklaagd⦠Mijn zus, die ook door hem is misbruikt, wilde niet getuigen en de klacht is geseponeerd.ā
āMijn broer was woedend toen ik mijn neef [ƩƩn van de daders] geen hand wilde geven op de begrafenis van mijn moeder. Hij zei: ākun je nou niet ƩƩn keer eens normaal doen?āā
āZe nodigen me niet meer uit op familiedagen, omdat ik mijn oom en zijn zoon [beide daders] niet meer wil zien.ā
āMijn vader mailt me net wat niet waar kan zijn over die familie in de kerk [groep met daders van kindermisbruik]. Ik zou te oude zijn geweest, daarvoor. Ik denk omdat hij niet kan geloven dat mijn moeder [de dader van o.a. misbruik thuis] van alles heeft gedaan. En hij checkt dat niet bij mij maar bij anderen!ā
Zij die weerstand bieden
Onderzoek maakt o.a. duidelijk dat slachtoffers die meer weerstand hebben geboden, minder schuld krijgen toegeschoven van de verkrachting (maar nog steeds dus een deel van de schuld krijgen!!!). En de praktijk maakt ook duidelijk dat de schuld bij de overlevers terechtkomt. Niet bij de misbruikers die blijkbaar niet worden hoeven aangesproken op dat ze seks willen hebben met en macht willen hebben over iemand die: dronken is, mooie kleding aan heeft, in het donker over straat loopt, op de fiets door het bos rijdt. Het startpunt is nog steeds niet dat de wereld daarin voor iedereen veilig moet zijn en er bewogen mag worden naar behoeften. Het gaat nog steeds over ādat was ook niet slim, omā¦ā (en vul maar in).
Het internaliseert
Het verdrietige is: het internaliseert, die schuld. De overlevers ervaren dat ze zichzelf ook op de kop geven en de maatschappij wrijft doelbewust (?) wat zout in de wond. Hoe anders is mijn werk met misbruikoverlevers als ze steunende en erkennende geliefden om zich heen hebben! We moeten nog steeds interne delen aan het woord laten die er vreselijk veel van vinden maar dat heeft een ander gezicht dan wanneer dat niet zo is.
En dan denk ik: welk belang heeft het om weg te gaan uit: in evenwaardigheid te kijken, niet te hoeven oordelen, aanwezig mogen zijn zonder te wijzen, alleen maar steunend en ervaren hoe het is om zoiets gruwelijks mee te maken. Ik heb daar ideeƫn over maar ben ook benieuwd wat jullie daarin denken.
Ik weet in ieder geval zeker, dat ik vandaag die brief ga schrijven.